Publikacje książkowe
Filip Tołkaczewski, Okazjonalizmy Wasilija Szukszyna w przekładach na język polski i angielski
Bydgoszcz 2022, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 244 s.
ISBN: 978-83-801-8527-2
Okazjonalność leksykalna w języku artystycznym Wasilija Szukszyna jest tematem niewystarczająco zbadanym, ciągle jeszcze nowym. W monografii podjęto próbę ustalenia zarówno korpusu okazjonalizmów Szukszynowskich, jak i analizy sposobów ich tłumaczenia na język polski i angielski. Zdając sobie sprawę z tego, że sposoby przekładu indywidualizmów Szukszyna nie były wcześniej przedmiotem dociekań naukowych, założono, że analiza technik tłumaczeniowych – zastosowanych przez wybitnych tłumaczy – nie tylko wzbogaci dotychczasową wiedzę z zakresu rosyjsko-polskiej i rosyjsko-angielskiej konfrontacji przekładowej (w kontekście słownictwa okazjonalnego), lecz pozwoli także przeanalizować zastosowane techniki pod względem ich efektywności, przekładanie bowiem okazjonalizmów wymaga od tłumacza samodzielnego ustalania stosunków ekwiwalencji (symetrii pomiędzy treścią i formą oryginału a treścią i formą przekładu).
Sylwia Firyn, Zum Schicksal der Entlehnungen aus dem Deutschen in der Alltagssprache der polnischen Städte des ehemaligen Grenzgebiets der deutschen und der polnischen Sprache am Beispiel von Kościerzyna, Starogard Gdański und Wąbrzeźno.
Berlin 2021, Peter Lang, 182 s.
ISBN: 978-3-631-83882-2
Nach dem Zweiten Weltkrieg kamen sehr viele lexikalische Entlehnungen in der polnischen Alltagssprache unter, was vor allem die Folge der Bekämpfung der Mundarten und der Germanismen war. In der vorliegenden Monographie wird das Schicksal der Germanismen in der Alltagssprache von Kościerzyna, Starogard Gdański und Wąbrzeźno beschrieben.
Die Beschreibung erfolgt aufgrund der Befragung von der Generation der Großeltern, der Eltern und Kinder. Es konnten bemerkbare Unterschiede zwischen den einzelnen Generationen hinsichtlich der Kenntnis der Germanismen festgestellt werden. Während die älteste Generation noch ziemlich viele Germanismen kennt, sind der jüngsten Generation die meisten lexikalischen Entlehnungen aus dem Deutschen fremd.
Sylwia Firyn, Piotr A. Owsiński, Sprache der deutschsprachigen Kanzleien in der frühneuhochdeutschen Zeit im südlichen Ostseeraum. Teil 2: Morphologische Ebene. Zu den Kategorien des Adjektivs und den Ablautklassen.
Berlin 2020, Peter Lang, 174 s.
ISBN: 978-3-631-79889-8
Dieses Buch bildet den zweiten Teil einer wissenschaftlichen Reihe, in der sieben Sprachebenen der Sprache der deutschsprachigen Kanzleien des Spätmittelalters auf dem Gebiet des Ordensstaates und der Nachfolgeländer beschrieben werden. In diesem Teil der Reihe werden morphologische Aspekte angeschnitten, wobei nur die Kategorien des Adjektivs und die Ablautklassen behandelt werden. Diese Bereiche sind wegen der vielen Neuerscheinungen besonders interessant. Die Autoren gehen einerseits auf relikthafte Erscheinungen in den einzelnen Ablautklassen eingegangen ein, andererseits auf die Bildung der zweiten und dritten Ablautreihe im Altthornischen Schöffenbuch. Es konnte nachgewiesen werden, dass der Text einen frühneuhochdeutschen Stand nicht ganz erreicht hat.
Izabela Bawej, Kolorowy świat w odbiorze Polaków i Niemców w szerszym kontekście językowo-kulturowym.
Bydgoszcz 2018, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 267 s.
ISBN: 978-83-8018-167-0
Obiektem badawczym pracy są wyrażenia z komponentem kolorystycznym. Podstawową kwestią dociekań jest ich charakterystyka wraz z utrwalonym w nich językowym ujęciem rzeczywistości pozajęzykowej ukazanym w planie konfrontacji międzyjęzykowej. W książce język traktuje się jako narzędzie opisu i ujęcia elementów rzeczywistości oraz instrument pośredniczący w próbach dotarcia człowieka do świata, który go otacza i który jest w nim.
Hanna Biaduń-Grabarek, Sylwia Firyn (red.), Sprache der deutschsprachigen Kanzleien in der frühneuhochdeutschen Zeit im südlichen Ostseeraum. Teil 1: Phonologische und graphematische Ebene.
Frankfurt am Main 2017, Peter Lang, 156 s.
ISBN: 978-3-631-72415-6
Die Autoren analysieren die Aspekte der phonologischen und graphematischen Ebene anhand von Texten, die in Krakau, im Ordensstaat, in Preußen Königlichen Anteils sowie in Schlesien in den Jahren 1350–1650 entstanden sind. Im Vordergrund stehen der Stand der Realisierung der standardsprachlichen und mundartlichen Neuerungen des Frühneuhochdeutschen und die Relationen zwischen Graphemen und Phonemen.
Jolanta Jóźwiak, Konteksty, decyzje, konsekwencje: problemy przekładu.
Bydgoszcz 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 222 s.
ISBN: 978-83-8018-065-9
Monografia poświęcona jest rozważaniom dotyczącym działalności przekładowej ze szczególnym uwzględnieniem roli oraz sposobu postrzegania kontekstu jako czynnika wpływającego na kształt tekstu tłumaczenia. W świetle relacji zachodzących w tytułowej triadzie konteksty − decyzje − konsekwencje akcent został postawiony na omówienie problemów związanych z przekazywaniem konotacji kulturowych, ujawniających się szczególnie w niezwykle silnie osadzonych w każdej kulturze osobowych nazwach własnych, jednostkach frazeologicznych oraz w nawiązaniach o charakterze intertekstualnym.
Agnieszka Marta Kurzyńska, Das deutsche Poplied als Textsorte. Eine Studie über neue deutsche Liedertexte aus textuell-stilistischer Sicht.
Frankfurt am Main 2015, Peter Lang, 177 s.
ISBN: 978-3-631-65859-8
Die Autorin befasst sich mit dem Phänomen des gegenwärtigen deutschen Popliedes. In der Fachliteratur hält man das Poplied in der Regel entweder für ein Produkt der Massenkultur mit grundsätzlich unterhaltender Funktion oder für eine textmusikalische Gattung mit literarischen Wurzeln. Das Hauptziel des Buches ist daher, einen aktuellen Katalog von Merkmalen des Popliedes zu erarbeiten, der das Lied in erster Linie als eine Textsorte klassifizieren ließe. Als Forschungskorpus dienen bekannte Liedertexte, die u. a. mit Rücksicht auf Kohärenzmittel, signalisierte stilistische Ebenen sowie Marker der Textfunktionen und der sprachlichen Expressivität analysiert werden.
Izabela Bawej, Muttersprachliche Interferenz im Lichte der kontrastiven Fehleranalyse am Beispiel Polnisch-Deutsch.
Bydgoszcz 2014, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 315 s.
ISBN: 978-83-7096-947-9
Interferencja języka ojczystego w świetle kontrastywnej analizy błędów na przykładzie j. polski – j. niemiecki. Książka w języku niemieckim. Przedmiotem badań w pracy jest ewaluacja transferu negatywnego języka ojczystego na poziomie performancji ze wszystkimi implikacjami towarzyszącymi jego powstaniu na etapie zaawansowanym. Praca stanowi próbę uporządkowania oraz wzbogacenia problematyki interlingwalnych procesów interferencyjnych w aspekcie potrzeb dydaktyki. Książka ma charakter teoretyczno-praktyczny, jest bogato ilustrowana przykładami, a wyniki badań ujęto w formie tezaurusa.
Sylwia Firyn, Junktoren im Text der Protokolle des Generallandtags von Preußen Königlichen Anteils aus den Jahren 1526-1528.
Frankfurt am Main 2012, Peter Lang, 312 s.
ISBN: 978-3-631-63859-0
Die in dieser Arbeit untersuchten Protokolle des Landtags von Königlich Preußen wurden von Danziger Schreibern verfasst, die die Gesandten Danzigs begleiteten. Die Texte hinterlegten sie im Danziger Ratsarchiv. Ihre Sprache ist Deutsch, nur die beigelegte Korrespondenz mit dem polnischen König ist Lateinisch. Bisher ist der Gebrauch der Junktoren in diesen frühneuhochdeutschen Kanzleitexten Polens nicht ausreichend untersucht worden. Ihre Analyse (10 Konjunktoren, 40 Subjunktoren, 3 Adjunktoren) ergab nun, dass die damaligen Schreiber alle angenommenen und auch manche bisher für später datierten Neuerungen realisierten. Hinsichtlich des Gebrauchs der Junktoren lässt sich der Text damit als typisch frühneuhochdeutsch bezeichnen. Mit diesen Ergebnissen leistet die Autorin einen Beitrag zu Gebrauch und Bedeutung von Junktoren in Texten dieser Zeit und dieser Gattung und damit zur Erforschung der deutschsprachigen Kanzleien der frühen Neuzeit in Polen und des Frühneuhochdeutschen im Allgemeinen.
Katarzyna Siewert, Semantische Analyse juristischer Fachwörter am Beispiel der Terminologie des Handelsrechts: eine deutsch-polnische kontrastive Studie.
Bydgoszcz 2010, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 204 s.
ISBN: 978-83-7096-754-3
Publikacja przedstawia stan badań nad językiem prawa w Niemczech i w Polsce, jak również teoretyczne podstawy i wybrane problemy związane z badaniami nad językami specjalistycznymi. Przedstawione wyniki przeprowadzonego badania semantycznego mogą być wykorzystane w nauczaniu języków obcych, w szczególności w ramach zajęć z nauki języków specjalistycznych i translacji.
Izabela Bawej, Błąd leksykalny jako skutek procesów interferencyjnych: poradnik metodyczny dla dydaktyków języka niemieckiego.
Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 168 s.
ISBN: 978-83-7096-636-2
Praca traktuje o wybranych zagadnieniach procesów nauczania i uczenia się języka obcego na przykładzie języka niemieckiego. Treści kolejnych rozdziałów dotyczą zjawisk lapsologicznych, jakie najczęściej zachodzą podczas nauki danego języka obcego. Ponieważ zjawiska lapsologiczne maja złożony charakter, ich podłoże oraz istotę rozpatruje się w ujęciu interdyscypilnarnym.
Marek Marszałek, Słownictwo wydawnictw książkowych drukowanych na radzieckiej Litwie. Opis dyferencjalny.
Bydgoszcz 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 547 s.
ISBN: 83-7096-591-1
Książka wypełnia lukę w dotychczasowych badaniach nad słownictwem północnookresowej polszczyzny kulturalnej drugiej połowy XX wieku. Opracowanie ważne zarówno dla polonistów, ale także lituanistów oraz slawistów - rusycystów, białorutenistów.
Jolanta Mędelska, Marek Marszałek, Za murem. Polszczyzna wydawnictw publikowanych w Republice Litewskiej w latach 1919-1940 (na tle ogólnopolskim i północnokresowym). T. 1, Fonetyka, grafia.
Bydgoszcz 2005, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 539 s..
ISBN: 83-7096-559-8
Praca zawiera czysto językoznawczą analizę polszczyzny utrwalonej w wydawnictwach kowieńskich okresu międzywojennego. Autorzy świadomie nie dokonali żadnej selekcji zgromadzonych źródeł. Badali wszystkie pozycje zwarte opublikowane w języku polskim na terytorium Republiki Litewskiej, do jakich udało im się dotrzeć.
Opisano zatem nie język pisany mniejszości polskiej zamieszkującej Republikę Litewską, lecz język wydawnictw polskojęzycznych wówczas tam publikowanych.
Marek Marszałek, Dialektyzmy dońskie w rosyjsko-niemieckiej perspektywie leksykograficznej.
Bydgoszcz 2002, Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, 99 s.
ISBN: 83-7096-419-2
Publikacja adresowana do osób zdecydowanych zgłębiać problemy leksykografii dwujęzycznej, które jeszcze nie władają biegle językiem niemieckim i rosyjskim, m.in. do studentów pierwszych lat lingwistyki stosowanej rosyjsko-niemieckiej.
Jolanta Jóźwiak, Названия животных в русском и польском языках. Сопоставительно-ономасиологический анализ.
Poznań 2007, Uniwesytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, 135 s.
ISBN: 83-60272-03-4
Marek Marszałek, Проблемы перевода донских диалектизмов на польский язык.
Bydgoszcz 1999, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, 181 s.
ISBN: 83-7096-284-X
